Banket

Zeeuwse bolus

Iedere streek in Nederland kent haar eigen lekkernijen. De ambachtelijke bakker speelt bij de productie daarvan vaak een toonaangevende rol. Bij ambachtelijke bakkerijen in Zeeland gaan dagelijks honderden suikerzoete kaneelbroodjes over de toonbank. De Zeeuwse bolus is kenmerkend voor de streek. En vanwege de dikke laag suiker aan de buitenkant moét je je vingers daar wel bij aflikken…

Banket 11 januari 2019

Bij ambachtelijke bakkerijen in Zeeland gaan dagelijks honderden suikerzoete kaneelbroodjes over de toonbank. De Zeeuwse bolus is kenmerkend voor de streek. En vanwege de dikke laag suiker aan de buitenkant moét je je vingers daar wel bij aflikken…

Een Zeeuwse bolus wordt vooral bij de koffie gegeten. De vlakkere onderzijde wordt soms met wat boter besmeerd.

Naamgeving
De naam ‘bolus’ is ontleend aan het Jiddisch. Het is het meervoud van ‘bole’, dat weer is afgeleid van het Spaanse ‘bollo’. Dit betekent klein, fijn broodje. Waarschijnlijk is het woord ‘bolus’ via Portugese joden in Nederland terecht gekomen.

Een Zeeuwse bolus wordt gebakken van wit brooddeeg, dat tot een streng door bruine basterdsuiker wordt uitgerold en daarna in een spiraalvorm wordt opgerold. De meeste bakkers gebruiken voor hun bolus een eigen recept. Met name het suikermengsel waarin de bolus wordt uitgerold, verschilt per streek en bakker. De meeste bakkers voegen hieraan bijvoorbeeld kaneel toe, maar dit gebeurt niet altijd.

De Zeeuwse bolus is van oorsprong een Joods product. Het zijn Joodse bakkers die het broodje vanaf de zeventiende eeuw over de wereld verspreiden en de bolus nog steeds in delicatessenzaken in New York, Jeruzalem, Parijs en Moskou verkopen. Hun bolussen zijn even stroperig en mals als de koffiebroodjes van Zeeuwse bakkers, maar meestal nog zoeter en tot tweemaal zo groot.

Tegenwoordig is de bolus in Nederland een specialiteit van Zeeuwse bakkers. Hoewel ambachtelijke bakkers door heel Nederland zich aan het recept wagen, zijn het vooral de Zeeuwse bakkers die de bolus tot een kunst verheffen. Een perfecte bolus is lekker klef en mag vooral niet droog zijn. Het brooddeeg wordt met veel boter bereid. Extra donkere basterdsuiker en eventueel een hoeveelheid kaneel brengen de kenmerkende smaak. Het geheim van een écht lekkere bolus zit ‘m vooral in de versheid van het product. Het lekkerste eet je ‘m daarom op de dag zelf. Gelukkig bakken ambachtelijke Zeeuwse bakkers iedere dag nieuwe bolussen voor hun klanten. Het is een product dat perfect bij de Zeeuwse bevolking past: lekker zoet en niet te duur!

Ieder voorjaar organiseert de Zeeuwse afdeling van de landelijke brood- en banketbakkersorganisatie NBOV een wedstrijd rondom de beste bolusbakker van Zeeland. Een prestigieuze strijd, die al sinds 1998 wordt georganiseerd om de Zeeuwse bakker in het zonnetje te zetten én het Zeeuwse cultuurgoed te promoten. Volgens de jury van 2015 geldt voor een superbolus dat deze smelt op je tong, goed gaar is, een mooi model heeft en een goede smaakbalans.