Hoornse broeder
De provincie Noord-Holland staat bekend om diverse soorten krentenbrood. Populair is de Hoornse Broeder: een rond en plat rozijnenbrood met een rijke vulling van roomboter, kaneel en bruine basterdsuiker, dat wordt gebakken in de oven of een pan. Vaak wordt de broeder gegeten met een lik roomboter aan de zijkanten van een sneetje.
De Hoornse Broeder heeft een zoete smaak met een sterk rozijnenaroma. Van oorsprong wordt het zware en luxe rozijnenbrood gegeten op vastenavond: de laatste avond van het carnaval en dus de vooravond van de veertig dagen vastentijd voorafgaand aan Pasen. In Noord-Holland wordt deze avond ook wel ‘Dikke Dinsdag’ genoemd. Het is traditie om deze avond nog één keertje te genieten van al het goede dat bijvoorbeeld de bakker brengt. Zoals Brabant de worstenbroodjes heeft en Limburg zijn nonnevotten, zo heeft Noord-Holland voor dit moment de Hoornse Broeder.
Geboortebrood
Daarnaast staat de Hoornse Broeder bekend als geboortebrood: het wordt tot op de dag van vandaag regelmatig aan kraamvrouwen geschonken. Sommige bakkers spuiten de naam van de baby met suiker op het brood. Tegenwoordig wordt de Hoornse Broeder ook veelvuldig verkocht als relatiegeschenk of als presentje, niet in de laatste plaats door toeristen die een bezoek aan Noord-Holland in het algemeen of de stad Hoorn in het bijzonder brengen.
Naamgeving
Over de oorsprong van de naam ‘Hoornse Broeder’ bestaan verschillende theorieën. Het product kan zijn vernoemd naar een broederschap van bakkers. Om toe te treden tot dit exclusieve gilde, moest de gezel een meesterwerk maken in de vorm van een rond rozijnenbrood. Het kan ook zijn dat de naam is ontleend aan geestelijke broeders, die het brood bij bijzondere gelegenheden zouden hebben uitgedeeld aan de armen. Ook kan het brood zijn vernoemd naar de traditionele bijnaam van de inwoners van Hoorn: broeders.
Bereidingswijze
Een Hoornse Broeder wordt gemaakt door twee lagen deeg vermengd met krenten en rozijnen op elkaar te leggen. Op de onderste plak deeg wordt een klont roomboter gelegd, waarop een flinke schep bruine basterdsuiker vermengd met kaneel komt. Daar komt vervolgens nog een plak deeg bovenop. Als de Hoornse Broeders zijn gebakken, worden boter en suiker nog heel even door de bakker met elkaar vermengd door de bovenste plak van het deeg te tillen en het mengsel goed om te roeren. Hierna zijn de Hoornse Broeders klaar om op te eten.
Rozijnen en krenten leveren een brood extra voedingsstoffen. Ze bevatten bijvoorbeeld ijzer. Daarom zit in een krentenbrood meer ijzer dan in witbrood, hoewel beide broodsoorten van bloem zijn gemaakt.
