Feit! Of fabel? (Bakwerk decemberspecial 2019)
Brood, banket en chocolade zijn prachtige producten, waarover iedereen wel iets weet te vertellen. Maar: wie heeft er gelijk? De een vertelt een fabeltje, de ander heeft het bij het rechte eind. In deze rubriek leggen wij veel voorkomende feiten en fabels voor. Natuurlijk hebben ze deze keer allemaal te maken met lekkere decemberproducten. Twijfel je aan je brood- en banketkennis? Stel je vragen aan je bakker!
Taaitaai is bros, zoals speculaas.
*FABEL*
Taaitaai is niet bros zoals speculaas. Het is eigenlijk hartstikke taai! Het vraagt trekkracht om een hap te kunnen nemen. Daarom heet het ook taaitaai. Taaitaai wordt gemaakt van bloem, speculaaskruiden, honing, anijs, kruidnagel, bakpoeder en stroop. Daardoor lijkt de koek wel op speculaas, maar hij is zachter en – zoals de naam dus al aangeeft – taai. Taaitaai wordt meestal in de vorm van figuren gebakken. Vaak stelt het figuurtje Sinterklaas zelf voor of één van zijn pieten.
Een pepernoot is hetzelfde als een kruidnoot.
*FABEL*
Een pepernoot is zeker geen kruidnoot. Eigenlijk zijn deze twee slechts verre familie van elkaar. Een pepernoot is vooral familie van taaitaai en een kruidnoot is familie van speculaas. Vandaar dat pepernoten een beetje taai zijn en kruidnoten lekker knapperig. Pepernoten en kruidnoten kunnen daarom ook niet bij elkaar worden bewaard. Samen in een trommel worden de pepernoten hard en kruidnootjes taai, waardoor ze allebei hun lekkere eigenschappen verliezen.
We eten meer dan drie miljard kruidnootjes per jaar.
*FEIT*
Alle Nederlanders samen eten meer dan drie miljard kruidnootjes per jaar. Als we die allemaal naast elkaar zouden leggen, zouden we een lint van kruidnoten kunnen maken dat minstens tweemaal rondom de wereld gaat!
Speculaas wordt gemaakt met kristalsuiker.
*FABEL*
Speculaas wordt gemaakt door boter te mengen met basterdsuiker, bloem, bakpoeder en natuurlijk die lekker geurende speculaaskruiden. Deze bestaan uit een mengsel van kaneel, nootmuskaat, kruidnagel, gemberpoeder, kardemom en witte peper. Soms wordt ook anijs, korianderzaad of foelie toegevoegd. Bij het maken van speculaasdeeg is het belangrijk om de temperatuur niet te snel te laten stijgen. Een bakker zet zijn deeg het liefst een nacht in een koude omgeving, zodat de verschillende smaken vanuit de speculaaskruiden goed in het deeg kunnen doordringen. Hierna bakt de bakker zijn speculaas in speciale vormen.
De M is de meest verkochte chocoladeletter.
*FEIT*
De M is de meest verkochte chocoladeletter, want het is de M van Moeder en Mama. Veel mensen kiezen ook voor een M, omdat het de allergrootste letter lijkt die er bestaat. Zo heb je extra veel chocolade! Helaas, dat klopt toch niet helemaal. Je ambachtelijke bakker maakt alle letters namelijk even zwaar. Een minder grote letter is dus gewoon wat dikker.
De meeste chocoladeletters zijn gemaakt van witte chocolade.
*FABEL*
Het overgrote deel van verkochte chocoladeletters in Nederland wordt gemaakt van melkchocolade. Dit moet in Nederland minstens 34% cacaopoeder bevatten. Voor pure chocolade geldt een percentage van 54% en voor extra bitter een percentage van 65%. In witte chocolade wordt geen cacao verwerkt, maar uitsluitend cacaoboter. Omdat de structuur en de smaak op die van chocolade lijken, noemt je bakker het toch chocolade.
Borstplaat kan alle kleuren krijgen.
*FEIT*
Borstplaat wordt gemaakt van room, kristalsuiker en poedersuiker. Soms wordt hieraan een smaakje toegevoegd, zoals hazelnoot (voor lichtbruine borstplaat), vanille (voor witte borstplaat) of cacao (voor de donkere borstplaat). Ook allerlei andere smaken, zoals mokka, pistache, advocaat of vruchtensmaken, kunnen tijdens de bereiding worden toegevoegd. Hierdoor kan borstplaat dus allerlei verschillende kleuren krijgen. Sommige smaakextracten worden meegekookt, andere worden door het mengsel geroerd zodra het van het vuur is.
Roomboter amandelstaven hebben vaak de vorm van een letter.
*FEIT*
Rondom 5 december hebben boterletters vaak de vorm van een letter S, O of M (of op de kop gezien een W). Is het product recht en langwerpig, dan spreken we van een boterstaaf. De keuze voor de letters heeft vooral een baktechnische achtergrond. Alleen letters die bestaan uit één vloeiende lijn blijven namelijk gegarandeerd heel tijdens het bakken. Letters met tussenstreepjes, zoals de H, vallen hierdoor meestal af. Het tussenstreepje blijft niet vast zitten. Sommige letters, zoals de L, bestaan weliswaar uit één lijn maar worden toch niet vaak gemaakt. Dit komt omdat ze een doos niet goed opvullen. Het risico dat de boterletter dan onderweg breekt, is te groot.
