Klassiek krachtvoer

Erwtensoep wordt gemaakt van split­erwten en in grote delen van Nederland ook wel ‘snert’ genoemd: met name ­wanneer de soep een dag heeft gestaan en dus dikker is van structuur. Erwten zijn vezelrijk en hebben een lage glycemische index. Dat wil zeggen dat ze zorgen voor langzame stijging en daling van de bloedglucosewaarde. Na een flinke kop soep ben je voor een aantal uren verzadigd. De verschillende groentes die tijdens de bereiding van de soep aan de spliterwten worden toegevoegd, zoals winter­peen, prei en uien, leveren allemaal verschillende ­vitamines en mineralen. Bovendien komen ze over het algemeen van Nederlandse ­bodem: goed voor jezelf én het milieu dus!

Roggebrood met spek, kaas of haring zijn bekende combinaties. ­Roggebrood laat zich ­echter ook heel goed combineren met zoet ­beleg. Probeer het maar eens met jam, partjes appel met kaneel of gewoon een laag boter en suiker.

Vezelrijk
Traditiegetrouw wordt erwtensoep ­geserveerd met een snee roggebrood, die is ­belegd met Zeeuws spek of katenspek. Dat maakt het helemaal tot een voedzame en gezonde maaltijd. Roggebrood bevat namelijk 8,2 gram vezels per honderd gram. Ter vergelijking: honderd gram volkorenbrood bevat 6,7 gram vezels. Vezels zijn goed voor de werking van je darmen. ­Bovendien is roggebrood een bron van ijzer, foliumzuur en vitamines als E, B1 en B6.

Brood?
Dat roggebrood ‘brood’ heet, is eigenlijk verwonderlijk. Sneetjes roggebrood ­hebben een compleet andere geur, kleur, structuur en smaak dan ‘gewoon’ brood. Roggebrood is veel compacter.  De volle korrels, de ruwere vezel en de wat vochtige, soms stroperige structuur maken van roggebrood stevige kost. Behalve de geur, kleur, structuur en smaak is ook de bereidingswijze van roggebrood anders dan van ‘gewoon’ brood. Roggebrood wordt namelijk meer ‘gaar gemaakt’ dan echt gebakken. Het is eerder een broei- dan een bakproces. De oven mag tijdens de ­bereiding niet meer worden opgestookt, omdat roggebrood dan een harde korst krijgt. Bij je ambachtelijke bakker gaat het roggedeeg meestal na het brood de oven in, wanneer de temperatuur van de oven al aan het dalen is. Bakkers noemen dat: bakken bij een afliggende oven. De samenstelling en de bereiding van ­roggebrood zijn in Nederland historisch en regionaal bepaald. Ruwweg is roggebrood te onderscheiden in drie soorten: noordelijk (Fries en Gronings), Gelders en zuidelijk (Brabants en Limburgs). In het Zuiden duurt het bakken van roggebrood aanzienlijk korter dan in Friesland, waar een roggebrood dagenlang onderweg is. Die grote verschillen in bereidingstijd hebben onder andere te maken met het vochtigheidsgehalte van het deeg.

Bereidingswijze Fries roggebrood wordt gemaakt door gebroken roggekorrels met water een nacht lang in een oven op lage ­temperatuur te zetten. De volgende dag worden droge rogge en zout toegevoegd, samen met wat restanten roggebrood. Als het geheel de juiste stevigheid heeft, wordt het gevormd en in bakken gedaan. Deze gaan opnieuw twaalf uur lang de oven in. Hierna laat de bakker de broden een dag lang staan en snijdt er dan ­plakjes van, die hij verpakt in folie. In dit folie gaat het roggebrood nogmaals ­enkele uren de oven in. Zo verdwijnen alle onregelmatigheden. De zoete smaak van roggebrood ontstaat doordat een ­gedeelte van het zetmeel tijdens het ­bereidingsproces in suikers wordt omgezet.

Zit jij vol na een bord erwtensoep? Dan moet je in sommige families in ons land toch nog even doorbijten. Bij hen is het gebruikelijk om na erwtensoep ­pannenkoeken als dessert te eten. Dit is een traditie die ook in Scandinavische ­landen bekend is. In Zweden wordt deze combinatie iedere donderdag gegeten en aangeduid als ‘ärtsoppa och Pannkakor’.