Graan
Alles over haver
Haver werd al door de Romeinen gebruikt als voer voor dieren en als medicijn voor mensen. Zij noemden het avena (‘haver’) sativa (‘gekweekt’) en prezen de rustgevende en versterkende eigenschappen van dit graan. De Romeinen kenden haver nog niet als menselijke voeding. Pas vanaf het jaar 200 wordt haver gebruikt als basisvoedsel voor de inwoners van Europa.
…de kleur van brood niet alles zegt over de voedingswaarde ervan?
De twee meest voedzame delen van een graankorrel, de zemels en de kiemen, maken brood donkerder van kleur. Brood kan echter ook donkerder zijn doordat moutmeel of gekaramelliseerde suiker is toegevoegd voor een specifieke smaak. De kleur van het brood zegt dus niets over de voedingswaarde; de ingrediënten uiteraard wel.
…meel wordt gemaakt van gemalen graan?
Hoe meer onderdelen van de graankorrel erin zitten, hoe meer voedingsstoffen het meel bevat. Volkorenbrood, gemaakt van de gehele graankorrel, is het meest gezond van allemaal.
…tijd het belangrijkste ingrediënt is van een brooddeeg?
Tijd is misschien wel het belangrijkste ingrediënt van een brooddeeg. De basisingrediënten van brood zijn simpel: bloem, water, zout en gist. Hiervan kan iedere bakker een goed brooddeeg maken. Maar tijdens het bereidingsproces moet het deeg bovenal ook tijd krijgen, zodat het goed kan rijpen en rusten. Op die manier komen de aroma’s die van nature in graan zitten optimaal tot ontwikkeling.
…er zowel zomer- als wintertarwe bestaat?
Wintertarwe wordt in het najaar gezaaid, tussen oktober en december. Zomertarwe wordt in het voorjaar gezaaid, tussen januari en maart. Beide soorten worden in de zomermaanden geoogst. Over het algemeen heeft wintertarwe hogere opbrengsten, omdat het langer de tijd heeft om te groeien.
…soms suiker wordt toegevoegd tijdens de bereiding van brood?
Het meeste brood bevat per boterham slechts 0,7 tot 1,2 gram suiker. Deze aanwezige suiker zit van nature in het meel van het graan. Ter vergelijking: de jam op een boterham bevat gemiddeld 18,6 gram suiker.
…mensen met coeliakie geen gluten verdragen?
Wanneer iemand met coeliakie (spreek uit: seuliakíé) gluten blijft eten, krijgt diegene ontstekingsreacties in het darmslijmvlies. Hierdoor kan de darm stoffen niet meer opnemen, met allerlei vervelende complicaties van dien. Coeliakie is een auto-immuunziekte, wat betekent dat je er niet meer van afkomt. Ook kun je er niet overheen groeien. De enige behandeling is een glutenvrij dieet. Naar schatting heeft hooguit één procent van de Nederlandse bevolking coeliakie. Er zijn graansoorten gegarandeerd glutenvrij. Maar mensen met coeliakie dienen altijd na te vragen of het echt glutenvrij is in verband met mogelijke kruisbestuiving.
…haver een glutenvrij graan is?
Haver levert het lichaam heel veel voedingswaarde. Het bevat onverzadigde vetten en cholesterol- en bloedsuikerverlagende oplosbare vezels, de zogenaamde bètaglucanen. Bovendien wordt het zetmeel van haver mooi geleidelijk door het lichaam opgenomen. Het eiwit in haver sluit naadloos aan op de behoefte van de mens door het hoge gehalte aan essentiële aminozuren en de goede verteerbaarheid. Haver is dus een echt gezondheidsgraan.
…glutenvrije voeding niet per definitie gezonder is?
Een toenemend aantal mensen beweert dat gluten voor hen moeilijk verteerbaar zijn. Gluten zouden leiden tot spijsverteringsklachten, allergieën of zelfs depressies. Maar wie niet lijdt aan een glutenallergie of glutenintolerantie, hoeft zich over de consumptie van gluten geen zorgen te maken. Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor het feit dat glutenvrij eten voor deze doelgroep gezonder zou zijn.
…speltbrood niet per definitie koolhydraatarm is?
Een brood van de graansoort spelt bevat niet minder koolhydraten dan een tarwebrood. De hoeveelheid koolhydraten is in beide broden vergelijkbaar. Het lijkt wel of spelt ietsje meer eiwitten bevat dan tarwe. Spelt en tarwe zijn nauw aan elkaar verwant. Eigenlijk zijn het neef en nicht. Zodoende is ook de voedingswaarde van spelt redelijk vergelijkbaar met die van tarwe.
