Koolhydraten en welvaartsziekten
Koolhydraten liggen vaak onder vuur als het om welvaartsziekten zoals overgewicht of diabetes gaat. Ze worden in diverse diëten bestempeld als dikmakers en daarom soms angstvallig vermeden. Onderzoek heeft echter nog helemaal niet overtuigend aangetoond dat koolhydraten de boosdoener zijn. Integendeel. Je lichaam heeft de energie uit koolhydraten broodnodig!
Obesitas
Het menselijk lichaam kan maar weinig glucose opslaan. Daarom worden de koolhydraten uit ons eten en drinken voornamelijk verbrand. Wanneer je meer koolhydraten eet dan je lichaam dagelijks verbrandt, zet je lichaam de resterende koolhydraten om in lichaamsvet. Dit leidt op termijn tot gewichtstoename.
Een nadeel van koolhydraten is dat ze veel vocht om zich heen verzamelen. Mensen die veel suiker (waaronder koolhydraten) eten, houden meer vocht vast. Schrap je koolhydraten uit je voeding, dan verlies je in eerste instantie vocht. Hierdoor zie je er minder opgeblazen uit en ervaar je vrijwel direct een gewichtsafname. Daarom is koolhydraatarm eten een belangrijke pijler van veel diëten. Om een blijvend gezond gewicht te bereiken én te behouden, moet je echter vetmassa zien kwijt te raken. Daarvoor is meer nodig dan alleen koolhydraatarm eten.
Hart- en vaatziekten
Het risico op het ontstaan van hart- en vaatziekten hangt niet alleen af van de hoeveelheid en de soort koolhydraten, maar ook van de hoeveelheid verzadigd en onverzadigd vet die iemand op een dag binnen krijgt. Er is tot op heden onvoldoende bewijs voor de stelling dat voeding met een lage glycemische index een beschermend effect heeft op het risico op hart- en vaatziekten. Studies op dit gebied zijn relatief kortdurend en onvoldoende gecontroleerd.
Diabetes type 2
De hoeveelheid koolhydraten die je binnen krijgt, vergroot of verkleint niet het risico op diabetes type 2. Ook is er tot op heden onvoldoende bewijs dat voeding met veel koolhydraten de gevoeligheid voor insuline verbetert of dat voeding met een lage glycemische index het risico op diabetes type 2 verlaagt. Wel is aangetoond dat mensen die veel vezels eten een kleinere kans op diabetes type 2 hebben. Omdat voeding met veel vezels een lage glycemische index heeft, wordt soms ten onrechte beweerd dat dát het risicoverlagende aspect is. Daarvoor is echter geen wetenschappelijk bewijs.
Wetenschappelijk onderzoek
Wetenschappers die zich hebben gericht op welvaartsziekten hebben ontdekt dat de kwaliteit van koolhydraten (er zijn ‘snelle’ en ‘langzame’ koolhydraten) voor de gezondheid veel belangrijker is dan de hoeveelheid. Zij adviseren de voedingsvoorlichting te richten op het stimuleren van de inname van vezels, vooral uit volkoren graanproducten. Een hoge inname van vezels blijkt namelijk het risico op overgewicht, diabetes type 2, een verhoogd cholesterolgehalte, coronaire hartziekten en dikke darmkanker te verlagen. Daarnaast raden zij aan consumptie van met suikers gezoete dranken (sterk) te beperken om overgewicht en diabetes type 2 te voorkomen.
Volgens de experts is er geen overtuigende relatie gevonden tussen de gezondheid op de lange termijn en de glycemische index of de lading van een voedingsmiddel.
