Stichting Ambachtelijke Bakkerij

Brood

…je brood goed moet laten afkoelen voordat je het aansnijdt?

Het is namelijk vaak nog vochtig van binnen. Dat geldt ook voor net afgebakken of ‘opgepiept’ brood uit de oven. Pas wanneer het meeste vocht is verdampt en de korst is afgekoeld en krokant geworden, kun je het brood aansnijden.

…een Hoornse Broeder vaak wordt gegeten op vastenavond?

Een Hoornse broeder in Noord-Holland wordt vaak gegeten op vastenavond. De laatste avond van het carnaval en dus de vooravond van de veertig dagen vastentijd voorafgaand aan Pasen wordt hier ook wel ‘Dikke Dinsdag’ genoemd. Het is traditie om deze avond nog één keertje te genieten van al het goede dat bijvoorbeeld de bakker brengt. Zoals Brabant de worstenbroodjes heeft en Limburg zijn nonnevotten, zo heeft Noord-Holland voor dit moment de Hoornse Broeder. De Hoornse broeder wordt niet alleen gegeten op vastenavond. Het staat ook bekend als geboortebrood. Het wordt tot op de dag van vandaag regelmatig aan kraamvrouwen geschonken. Sommige bakkers spuiten de naam van de baby met suiker op het brood.

…brood bij een diner met de hand dient te worden gebroken?

Broodmandje

Het brood dat tijdens een diner wordt geserveerd dient met de hand te worden gebroken. Het is niet netjes om het met een mes open te snijden. Volgens de etiquette breek je een stukje van het brood af en doet hier wat boter op. Besmeer niet een hele snee brood tegelijk met boter. Je kunt een stukje brood ook aan je vork prikken om er wat saus of jus mee op te nemen.

…een broodbordje bij het diner links van het bord dient te staan?

Broodmandje

Een broodbordje hoort tijdens het diner links van het bord te staan, ter hoogte van de vork. Soms ligt hierop een botermesje, dat je gebruikt om het broodje te besmeren. Ligt er ook een botermesje bij het boterschaaltje op tafel, dan gebruik je dat uitsluitend om de boter mee naar je (brood)bordje te transporteren. Ligt er alleen een botermesje bij het boterschaaltje, dan ligt het mes om je brood mee te besmeren waarschijnlijk helemaal links bij je bestek.

…roggebrood het best op een koele donkere plaats bewaard kan worden?

Dit kan de koelkast zijn, maar dat hoeft niet. Na opening blijft roggebrood ongeveer veertien dagen goed. Vaak droogt het eerder uit dan dat er schimmel op komt.

…roggebrood rijk is aan vezels?

Roggebrood is daarom voedzaam en gezond. Roggebrood bevat 8,2 gram vezels per honderd gram. Ter vergelijking: honderd gram volkorenbrood bevat 6,7 gram vezels. Vezels zijn goed voor de werking van je darmen. Bovendien is roggebrood een bron van ijzer, foliumzuur en vitamines als E, B1 en B6.

…roggebrood niet echt wordt gebakken?

De bereidingswijze van roggebrood is anders dan van gewoon brood. Roggebrood wordt namelijk vooral gaar gemaakt, tijdens een proces dat meer weg heeft van broeien dan van bakken. De oven mag tijdens de bereiding niet meer worden opgestookt, omdat roggebrood dan een harde korst krijgt. Bij de ambachtelijke bakker gaat het roggedeeg meestal na het brood de oven in, wanneer de temperatuur van de oven al aan het dalen is. Bakkers noemen dat: bakken bij een afliggende oven.

…roggebrood overal in Nederland anders van samenstelling en bereiding kan zijn?

De samenstelling en de bereiding van roggebrood in Nederland is historisch en regionaal bepaald. Ruwweg is roggebrood te onderscheiden in drie soorten: noordelijk (Fries en Gronings), Gelders en zuidelijk (Brabants en Limburgs). In het Zuiden duurt het bakken van roggebrood aanzienlijk korter dan in Friesland, waar een roggebrood dagenlang onderweg is. Die grote verschillen in bereidingstijd hebben onder andere te maken met het vochtigheidsgehalte van het deeg.

…worstenbroodjes in Brabant onlosmakelijk zijn verbonden met Carnaval?

Ook na de mis in de kerstnacht staat het worstenbroodje in veel Brabantse huishoudens op tafel. Bovendien hoort het worstenbroodje bij ‘mardi gras’: de vette dinsdag in de carnavalstijd. Deze vormt een tegenhanger van de magere woensdag, waarop de vastenregels streng in acht moeten worden genomen.

…worstenbroodjes uit West-Brabant anders zijn dan die uit Oost-Brabant?

De uiteinden van de worstenbroodjes in het westen zijn vaker open. In Oost-Brabant worden de broodjes vaak 'dichtgevouwen'. Een dicht uiteinde is echter beter voor de houdbaarheid.