Koninklijk genieten
In Nederland zijn ruim vierhonderd bedrijven ‘Bij Koninklijke Beschikking Hofleverancier’. Onder hen bevinden zich momenteel zeventien ambachtelijke bakkers. Dat zij hofleverancier zijn betekent niet perse dat ze aan het hof leveren (al kan dat wel). Het betekent vooral dat het bedrijf minimaal honderd jaar bestaat, een zeer goede reputatie heeft in de regio en zich onderscheidt door kwaliteit, soliditeit en continuïteit.
Het predicaat ‘Hofleverancier’, een koninklijke onderscheiding voor kleine en middelgrote bedrijven, is in 1815 ingevoerd door Koning Willem I. Het is, samen met het predicaat ‘Koninklijk’ (1806), één van de oudste koninklijke onderscheidingen van ons land. Wie het bemachtigt, mag het Koninklijk Wapen voeren en de toevoeging ‘Bij Koninklijke Beschikking Hofleverancier’ aan de bedrijfsnaam toevoegen.
Hoe word je Hofleverancier?
Je hoeft geen (zakelijke) banden met het Koninklijk Huis te hebben om Hofleverancier te kunnen worden. De toekenning van het predicaat vindt meestal plaats bij een bijzonder jubileum, bijvoorbeeld een 100-, 125- of 150-jarig bestaan. Ook kan het worden toegekend bij een zeer bijzondere gebeurtenis in het bedrijf – maar overeind blijft altijd dat het bedrijf meer dan een eeuw oud en van onbesproken gedrag moet zijn. Niemand minder dan koning Willem-Alexander bepaalt of het predicaat daadwerkelijk wordt toegekend. Sinds 1987 mag uitsluitend het staatshoofd dit definitief beslissen.
De aanvraag moet ruim een jaar van tevoren worden gedaan. Dit begint op het gemeentehuis, met een rechtstreeks verzoek aan de burgemeester. Hij of zij speelt de vraag met zijn of haar persoonlijke advies door naar de Commissaris van de Koning, waarna de aanvraag uiteindelijk op het bureau van de koning belandt. Net als bij de toekenning van een koninklijk lintje wordt de aanvraag door de diverse partijen onder een vergrootglas gelegd. Bij onder meer politie, gemeente, Kamer van Koophandel en de Arbeidsinspectie wordt navraag gedaan om zo de bedrijfsvoering uitvoerig te kunnen doorlichten. De Commissaris van de Koning is meestal degene die het oordeel van de koning overbrengt aan de aanvrager. Wordt het predicaat toegekend, dan is hij of zij gewoonlijk ook degene die de Oorkonde uitreikt die bij het predicaat hoort.
Niet voor altijd
Hofleverancier ben je niet voor altijd. Het recht wordt toegekend voor een periode voor maximaal 25 jaar. Hierna kan het bedrijf een bestendiging aanvragen voor nog eens 25 jaar. Dat is ook het geval wanneer het bedrijf tussentijds van eigenaar verwisselt. Het predicaat ‘Hofleverancier’ gaat dus niet automatisch over op een nieuwe eigenaar.
Wie eenmaal hofleverancier is, hangt het wapenbord bij wijze van diploma trots aan de gevel. Ook plaatsen bakkers het schildje soms op hun verpakkingsmaterialen. Een mooi visitekaartje! Want de toekenning van het predicaat bevestigt dat dit een bedrijf is om als klanten trots op te zijn.
In 1987 maakt koningin Beatrix een einde aan de wildgroei van schildjes, die tot aan dat moment bij het predicaat ‘Hofleverancier’ worden gebruikt. Zij heeft het huidige en officiële logo vastgelegd.
Hofleverancier zijn betekent niet hetzelfde als Koninklijk zijn. Die laatste eretitel wordt toegekend aan grote ondernemingen of verenigingen die landelijke betekenis hebben, minstens honderd jaar bestaan en in hun vakgebied een toonaangevende rol spelen. Denk aan Philips, KLM, ANWB en Shell.
