Category Archives: Wist je dat…
Wist je dat een gewoon sneetje brood maar 1 gram vet bevat? Dat roomboter gezonder is dan margarine? En dat je speculaas nooit bij andere koekjes in de trommel moet bewaren? Deel interessante weetjes met klanten.
…zuidvruchten heel gezond zijn?
Er wordt geen extra suiker aan toegevoegd. Puur natuur dus. Onder zuidvruchten verstaan we vruchten, die afkomstig zijn en oorspronkelijk werden geïmporteerd uit landen rondom de Middellandse Zee, dus uit het zuiden. Tegenwoordig komen ze ook uit andere streken met een subtropisch klimaat, zoals Zuid-Afrika, Chili of Californië. Citrusvruchten zoals sinaasappels, mandarijnen en citroenen zijn verse zuidvruchten. Daarnaast bestaan er diverse soorten gedroogde zuidvruchten, zoals krenten, rozijnen, abrikozen, ananas, papaya en mango. Tot de zuidvruchten rekenen we tenslotte ook dadels, vijgen en olijven.
…het woord ‘boterham’ afkomt van een rammel?
Waarom heet een boterham eigenlijk boterham? Een boterham is een plak gesneden brood. Waar het woord precies vandaan komt is niet bekend. Het eerste deel van het woord, 'boter', is duidelijk. Vroeger werd een stuk brood met alleen boter gegeten of met alleen kaas of ham. De 'ham' uit het woord heeft niets met vlees te maken, maar komt waarschijnlijk voort uit een spelling van vroeger. Toen schreef men boteram of boterram. Een rammel (of remmel) is een ouderwetse benaming voor een snee brood. In Vlaanderen noemt men geroosterde broodjes wel eens 'rammekes'. In sommige Nederlandse dialecten spreekt men ook wel van 'bammetjes'. 'Ham' zou ook 'brok' of 'homp' kunnen betekenen. Ze aten vroeger immers hompen brood en geen dunne sneetjes. 'Boterhomp' komt ook in de buurt van 'boterham'.
…gluten voor de luchtige structuur van brood zorgen?
Gluten worden onderverdeeld in twee groepen eiwitten: gliadines en glutenines. Bij het maken van deeg is gliadine van belang voor de viscositeit ofwel rekbaarheid van het deeg. Glutenine bepaalt de elasticiteit of sterkte van het deeg. Een ambachtelijke bakker zoekt altijd naar de perfecte verhouding tussen viscositeit en elasticiteit. Hoe meer gluten het meel bevat, hoe steviger het product wordt. Bij het bakken van brood houden gluten de vrijkomende gasbelletjes in het deeg vast, waardoor brood kan rijzen. Vooral bij zwaardere broodsoorten zoals volkorenbrood of rozijnenbrood is dat belangrijk. Gluten vormen als het ware het ‘skelet’ van het brood; ze zijn dus erg belangrijk voor de structuur en stevigheid. Na het bakken zorgt het skelet van gluten ervoor dat het brood niet inzakt en zijn vorm behoudt. Gluten zitten overigens niet alleen in brood. Je vindt ze ook in beschuit, crackers, gebak, koek en muesli.
…mensen met coeliakie geen gluten verdragen?
Wanneer iemand met coeliakie (spreek uit: seuliakíé) gluten blijft eten, krijgt diegene ontstekingsreacties in het darmslijmvlies. Hierdoor kan de darm stoffen niet meer opnemen, met allerlei vervelende complicaties van dien. Coeliakie is een auto-immuunziekte, wat betekent dat je er niet meer van afkomt. Ook kun je er niet overheen groeien. De enige behandeling is een glutenvrij dieet. Naar schatting heeft hooguit één procent van de Nederlandse bevolking coeliakie. Er zijn graansoorten gegarandeerd glutenvrij. Maar mensen met coeliakie dienen altijd na te vragen of het echt glutenvrij is in verband met mogelijke kruisbestuiving.
…haver een glutenvrij graan is?
Haver levert het lichaam heel veel voedingswaarde. Het bevat onverzadigde vetten en cholesterol- en bloedsuikerverlagende oplosbare vezels, de zogenaamde bètaglucanen. Bovendien wordt het zetmeel van haver mooi geleidelijk door het lichaam opgenomen. Het eiwit in haver sluit naadloos aan op de behoefte van de mens door het hoge gehalte aan essentiële aminozuren en de goede verteerbaarheid. Haver is dus een echt gezondheidsgraan.
…glutenvrije voeding niet per definitie gezonder is?
Een toenemend aantal mensen beweert dat gluten voor hen moeilijk verteerbaar zijn. Gluten zouden leiden tot spijsverteringsklachten, allergieën of zelfs depressies. Maar wie niet lijdt aan een glutenallergie of glutenintolerantie, hoeft zich over de consumptie van gluten geen zorgen te maken. Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor het feit dat glutenvrij eten voor deze doelgroep gezonder zou zijn.
…geroosterd brood evenveel calorieën bevat als gewoon brood?
De hoeveelheid calorieën per snee is namelijk gelijk: circa 83 kcal. Tijdens het roosteren verbranden er geen calorieën. Wat wél verschil kan maken, is de boter die je erop smeert; of het nou halvarine, margarine of roomboter is. Op een geroosterde boterham smeer je snel meer, onder andere doordat het smelt.
…een koolhydraatarm brood zeker 30% minder koolhydraten bevat?
Strikt genomen mag niet worden gesproken van koolhydraatarm, maar van brood met minder koolhydraten of brood met een verlaagd koolhydraatgehalte. Broden met minder koolhydraten zijn vaak gebakken op basis van tarwe. Daarbij is een deel van het tarwemeel vervangen door sojameel of bonenmeel, omdat hierin minder koolhydraten zitten. Soja- en bonenmeel bevatten meer eiwitten dan tarwemeel. Daarnaast wordt er in brood met een verlaagd koolhydraatgehalte vaak gebruik gemaakt van extra olie of margarine en/of ingrediënten die van nature een hoog voedingsvezel- en/of vetgehalte hebben. Denk aan lijnzaad en zonnebloempitten. Door een hoger vetgehalte bevat dit soort broden vaak meer calorieën dan gewoon brood. Overigens zijn dit wel vooral de goede onverzadigde vetten.
…speltbrood niet per definitie koolhydraatarm is?
Een brood van de graansoort spelt bevat niet minder koolhydraten dan een tarwebrood. De hoeveelheid koolhydraten is in beide broden vergelijkbaar. Het lijkt wel of spelt ietsje meer eiwitten bevat dan tarwe. Spelt en tarwe zijn nauw aan elkaar verwant. Eigenlijk zijn het neef en nicht. Zodoende is ook de voedingswaarde van spelt redelijk vergelijkbaar met die van tarwe.
…meergranenbrood niet gezonder is dan volkorenbrood?
Meergranenbrood is niet per definitie gezonder dan volkorenbrood. De voedingswaarde van brood hangt nauw samen met de ingrediënten. Volkorenbrood is altijd gemaakt van volkorenmeel. Dit is wettelijk vastgelegd. In volkorenmeel is de gehele graankorrel vermalen. Het bevat daardoor meer voedingsvezel, vitamines en mineralen dan bloem en meel. Meergranenbrood bevat meerdere soorten graan en kán als basis volkorenmeel hebben. In dat geval heeft het tenminste evenveel voedingsstoffen als volkorenbrood. Als er ook nog gebroken of geplette graankorrels en/of zaden in het brood zijn verwerkt, heeft het vaak zelfs een hoger gehalte voedingsstoffen. Meergranenbrood kan ook van bloem, de basis voor witbrood, gemaakt zijn. In dat geval zal het brood minder voedingsstoffen bevatten dan volkorenbrood, maar meestal wel meer dan witbrood.
